Blog

Iwona Laszczyk - Pracownia Artystyczna

Malowanie na Drewnie przy pomocy pędzelka

Malowanie na drewnie

Malowanie na Drewnie – Niezbędne Materiały

Często dostaję wiadomości typu:
„Dzień dobry 🙂 Szukam już parę godzin informacji na temat tego czego lepiej użyć do artystycznego pomalowania drewna (obrazek na drewnie), dokładniej zwykłej skrzynki drewnianej na prezent, co będzie konieczne do realizacji tego pomysłu, czytam o jakichś terpentynach, podkładach, odtłuszczaniu itd ale zupełnie się na tym nie znam ...”

„Witam,mam nadzieję, że zechce mi pani odpowiedzieć. Mam deskę dębową, klejoną, porządną. Chcę na niej namalować pnące kwiaty, nie chciałabym chować drewna pod podkładem,czy mogę akrylami pomalować surowe drewno i dać lakier na wierzch?”

Uwielbiam malowanie na drewnie zarówno na starym jak i nowym. Ale trzeba wiedzieć co nieco zarówno o farbach, jak i o przygotowaniu drewna do malowania, w przeciwnym razie czeka nas droga przez mękę. Dlatego dzisiaj słów parę o malowaniu na drewnie…

1. Farby.

Zacznijmy od farb. Uważam, że najprostsze w użyciu są farby akrylowe. Polecam je każdemu, kto pyta mnie o to, czym malować. Farby akrylowe mają mnóstwo zalet: powiedziałabym, że są to farby idealne. Łączą w sobie zalety farb wodnych i olejnych. Oznacza to, że rozcieńczamy je wodą, ale po wyschnięciu są odporne i zachowują żywe kolory jak farby olejne. Nie śmierdzą, schną szybko, maja bogatą gamę kolorystyczną. Nie blakną, nie wymagają zabezpieczania lakierem. Są wydajne i dostępne w różnych przedziałach cenowych. Są bezpieczne również dla dzieci. Łatwo się nimi maluje, nie zasychają w pudełeczkach jak szkolne tempery. Jednym słowem są świetne.

Jeżeli zaś chodzi o markę, to ja używam farb różnych producentów, ponieważ w każdej znajdzie się przynajmniej jeden kolor, który nie występuje nigdzie indziej. Ale takie najbardziej uniwersalne są akryle z serii Amsterdam Standard firmy Royal Talens. Można je kupić w opakowaniach różnej wielkości, co jest bardzo praktyczne i oczywiście bez problemu można je kupić w Polsce.Farby Akrylowe z Serii Amsterdam Standard

2. Grunt.

Jeżeli mamy już załatwiony temat farb, potrzebna nam jest jeszcze deska do malowania. Malować można na starym drewnie lub nowym, nie ma to specjalnie znaczenia. Nie mniej zawsze należy deskę odpowiednio przygotować. Jeżeli chodzi o malowanie na starym drewnie, pisałam już o tym, TUTAJ. Malowanie na drewnie nowym bezwzględnie wymaga zagruntowania jego powierzchni, ponieważ świeże drewno „pije wodę”. Do zagruntowania polecam bezbarwny grunt akrylowy Gesso firmy Winsor & Newton. Lubię go dlatego, że jest transparentny. Pozwala więc zachować naturalny kolor drewna. Innym świetnym specyfikiem do gruntowania drewna jest podkład wielowarstwowy nitrocelulozowy Bicapa NC hiszpańskiej firmy Barpimo, o którym parę słów napisaliśmy TUTAJ.

3. Narzędzia.

Do malowania na drewnie farbami akrylowymi możemy użyć różnych narzędzi, zależy od pożądanego efektu. Wzory malujemy pędzelkiem (przeznaczonym do farb wodnych). Przecierki świetnie wychodzą przy użyciu gąbki. Można też malować rekami.

Malowanie Gąbką na Nowym Drewnie

4. Malowanie.

I teraz następuje najprzyjemniejszy moment – malowanie. Nie ma znaczenie, czy malujemy obraz na drewnie, czy malujemy meble, czy tworzymy dekoracje. Farba akrylowa sprawdzi się na każdym drewnianym przedmiocie. Malarka maluje obraz na starej desce położonej na sztaludze

Poniżej pokazuję kilka przykładów malowania na drewnie farbami akrylowymi:

Ozdobne Zwieńczenie Drzwi - wykonane z drewna i pomalowane ręcznieMadonna z Dzieciątkiem Obraz Malowany na Drewnie - Stylizacja na stare malarstwo

Ręcznie Malowana Drewniana Szafka z Początku XX Wieku po Renowacji

Iwona

Podobne:

Malowanie Obrazu na Drewnie – Krok po Kroku.

Patynowanie Obrazu Namalowanego na Drewnie

Malowanie Obrazu na Starej Desce

34 Comments

  1. Marta
    09 października, 2019

    Witam, dziękuję za artykuł! Czyli przy malowaniu mebli nie potrzebny jest żaden lakier/impregnat po pomalowaniu akrylami? A jeśli mebel będzie pózniej w trakcie sprzątania przecierany szmatką farba nie zejdzie? Pozdrawiam

    Odpowiedz
    1. Iwona Laszczyk
      10 października, 2019

      Farby akrylowe są odporne na światło, na wodę, więc przecieranie szmatką jest bezpieczne. Używam na co dzień malowanych mebli z drewna i nic im się nie dzieje. Chyba, że będziemy drapać ostrym narzędziem. Jest to jednak niedopatrzenie z mojej strony, ponieważ powinnam dodać, że na koniec zabezpieczam pomalowana powierzchnię olejem lub woskiem. Robię tak, ponieważ drewno nabiera wtedy głębi, a warstwa tłuszczu zabezpiecza przed starzeniem. Drewno lubi natłuszczanie. Można też polakierować.
      Wklejam link, który może być przydatny: https://iwonalaszczyk.pl/malowanie-obrazu-na-drewnie/
      A w najbliższym czasie napiszę o wykańczaniu drewna.

      Odpowiedz
  2. Zapytanie
    22 października, 2019

    Witam, a czym malowała Pani kontury oraz detale, pędzlem czy markerem/cienkopisem, a jeśli tak to jakim? Pozdrawiam

    Odpowiedz
    1. Iwona Laszczyk
      24 października, 2019

      Kontury i detale na drewnie maluję farbą przy pomocy bardzo cienkiego pędzelka. Próbowałam używać markerów akrylowych, ale nie potrafię. Jak dla mnie są za grube i szybko wysychają (w sensie, że nie da się ich użyć, bo zaschły). Przy malowaniu cienkich linii należy rozcieńczyć farbę na tyle mocno, żeby dało się łatwo „narysować” kreskę. Proszę spojrzeć TUTAJ. Anioł w Oknie z Kotem to praca na której widać w zbliżeniu, że szczegóły są malowane farbą.

      Odpowiedz
  3. Ewa
    15 marca, 2020

    Dzień dobry! Koronawirus zastał mnie w zupełnie nie zaplanowanych wakacjach w Bobowej miasteczku w Nowosądeckiem. Nie mam żadnych przyborów do malowania przy sobie i usiłuję jakoś podjąć próbę pozyskania farb i pędzli, by coś pomalować. Znalazłam w komórce piękną półkę chyba z szafy i nie śpię po nocach, by ją koniecznie pomalować. Znalazłam piękny wpis Pani o malowaniu na desce i teraz już koniec z moim spokojem. Czy mogłabym zadać Pani kilka pytań praktycznych?Jestem zupełnym amatorem, choć trochę maluję. Nie potrafię nazwać kolorów farb, by je zamówić przez internet:(((. Czy koniecznie jest gruntowanie deski, ona nie jest lakierowana, ale dość gładka.
    Bardzo dziękuję i bardzo czekam na odpowiedź Ewa

    Odpowiedz
    1. Iwona Laszczyk
      15 marca, 2020

      Dzień dobry.

      Trochę Pani zazdroszczę, fajnie jest utknąć gdzieś na „końcu świata”, ale z pewnością lepiej być do tego przygotowanym.
      Pyta Pani o grunt. Grunt daje pewność, że farba będzie się trzymać. Zakładając, że nie da się go zdobyć, radziłabym wyczyścić deskę. Jeżeli będzie brudna, zatłuszczona, to farba się zdrapie i szkoda Pani pracy. Ja zrobiłabym tak: zmoczyłabym lekko gąbkę (zmywak kuchenny) wodą z płynem do mycia naczyń i umyła z jednej strony deskę. Tylko nie można przesadzić z wodą, delikatnie. Drewno się podniesie zapewne i deska zrobi się trochę chropowata, ale będzie czysta. Wtedy przetrzeć drobnym papierem ściernym i będzie gotowe. Przypuszczam, że łatwiej zdobyć papier ścierny, niż grunt. Jeżeli chodzi o farby, to najprościej byłoby kupić komplet farb akrylowych (12 sztuk lub więcej). Tubki w kompletach nie są duże, ale wyjdzie to taniej, niż kupowanie na sztuki. Chyba, że Pani cały czas maluje. Wtedy wiadomo, duże tubki są lepsze. Gdybym kupowała na sztuki: biała, czarna, czerwona, żółta, brązowa, ciemna zielona, jasna zielona, ciemny niebieski, jasny niebieski. Tyle wystarczy, by je mieszać i poradzić sobie z uzyskiwaniem innych kolorów. Nie ma sensu za dużo się wgłębiać w kolory, bo rodzajów każdej barwy jest we wzorniku tyle, że można mieć spory problem z ich wybraniem. Nie wiem, ile pieniędzy chce Pani przeznaczyć na farby. Można wydać 30-40 zł za komplet, a można i dużo więcej. Będą jeszcze potrzebne pędzelki do akryli, syntetyczne. Ja mogę Pani polecić firmę https://apapolska.pl/, mają bardzo duży wybór przeróżnych materiałów dla plastyków, farb (w kompletach i na sztuki) i pędzli https://sklep.apapolska.pl/pl/137-pedzle-renesans-1006-i-1010; te pędzle są bardzo dobre i na dodatek niedrogie. Musi Pani kupić te cienkie (10/0, 5/0, 0) i grubsze okrągłe lub grubsze płaskie (poniżej 0 i 0 to są cienkie końcówki). Polecam tę firmę, bo szybko realizują przesyłki. Chociaż teraz nie wiadomo, kto jak działa.

      Nie wiem, czy pomogłam. Ale jest mi miło, że napisała Pani do mnie. Jeżeli ma Pani jeszcze jakieś pytania, to proszę śmiało pisać. Może Pani również zadzwonić. Bedę się starała udzielić Pani odpowiedzi w miarę możliwości.

      Odpowiedz
      1. Ewa
        16 marca, 2020

        Dzień dobry! Jaka miła odpowiedź! Bardzo dziękuję i od razu dodam ,że mnie trochę oświeciło i jeszcze wieczorem zamówiłam sobie farby w podstawowym komplecie, ale duże 200ml, bo deska jest duża.Mam mieć 6 podstawowych i kilka mniejszych. Nie cierpliwa, zamówiłam też pędzle i niestety ze szczeciny i chyba zupełnie inne niż Pani proponowała. Ale trudno. Będę też miała grunt( potwierdzili działalność) i właśnie… Deskę już umyłam, wyschła i czy grunt rozcieńczać, czy nakładać od razu.W kompie wygląda, że będzie biały??? Chciałabym zachować kolor deski. Czy można dodawać kolor do gruntu?Jeszcze się też zastanawiam, jak stworzyć sobie miejsce do malowania- deska ma ok 1,5 m/o,5 . Czy malunek będzie matowy?
        Jestem bardzo wdzięczna za Pani rady i podjęcie rozmowy z takim jak ja laikiem.
        Sciskam mocno Ewa

        Odpowiedz
    2. Iwona Laszczyk
      16 marca, 2020

      Witam w klubie niecierpliwych. Ja też tak mam, że szybko działam.

      Jeżeli kupiła Pani biały grunt, to trzeba go schować na czas innych pomysłów. Biały grunt barwi na biało, Pani potrzebny jest bezbarwny. Nawet jeżeli doda Pani kolor, to wyjdzie kolor, tylko rozbielony (zamiast czarnego szary, zamiast brązowego beżowy). Proponuję przetrzeć deskę delikatnym papierem ściernym i już. Jeżeli drewno jest stare, to duża szansa, że farby nie będą w nie zbytnio wsiąkać. Co do tego, czy malunek będzie matowy – zależy od farb. Przed Panią czas eksperymentów i mam nadzieję dobrej zabawy. Gdyby pędzle okazały się nie bardzo, to przypuszczam, że w Nowym Sączu jest jakiś sklep dla plastyków lub EMPIK lub jakiś papierniczy. Może takie sklepy jeszcze działają.

      Jeżeli chodzi o miejsce, to zawsze zawłaszczam stół. Rodzina je na podłodze.
      Życzę dużo frajdy z malowania.

      Pozdrawiam serdecznie

      Odpowiedz
  4. MartaS
    15 maja, 2020

    Chciałabym namalować obraz na drewnianych drzwiach zewnętrznych. Czy nadadzą się do tego farby akrylowe? Zastanawiam się czy wytrzymają deszcz, słońce i zimę. Oglądam piękne obrazy na drzwiach na południu Europy ale nigdzie nie mogę znaleźć czym są malowane….

    Odpowiedz
    1. Iwona Laszczyk
      16 maja, 2020

      Nigdy nie eksponowałam swoich prac na zewnątrz. Na pewno słońce i deszcz niszczą farby, mogę to stwierdzić po drewnianych oknach w domu, z których farba po pewnym czasie odpryskuje. Gdybym miała robić taki eksperyment, to pokryłabym obraz jakimś lakierem do malowania na zewnątrz. Ale jest to tylko moje gdybanie, ponieważ nigdy tego nie wypróbowałam.

      Odpowiedz
      1. Mirka
        14 czerwca, 2020

        Trochę się zmartwiłam czytając tę Pani odpowiedź dla MartaS – chcę pomalować doniczki plastikowe a konkretnie za pomocą szablonu nanieść takie same akrylowe elementy na doniczkach, stoliku (metalowym) i ławce (drewnianej). No to teraz to mam zagwozdkę 🙁 Pozdrawiam

        Odpowiedz
        1. Iwona Laszczyk
          06 lipca, 2020

          Dziewczyny, nie chciałabym Wam psuć zabawy. Nie maluję na zewnątrz. Najbardziej farbie szkodzi ekspozycja bezpośrednio na słońce i deszcz. Warto też zabezpieczyć farbę lakierem lub olejem (woskiem) przeznaczonym na zewnątrz. Ale nie jestem autorytetem w tej dziedzinie, przykro mi.

          Odpowiedz
  5. Pasia5
    05 sierpnia, 2020

    Dzien Dobry – mam w planie namalowac dużą grę planszową dla dzieci na sklejce – farbami akrylowymi – jak dobrze zrozumiałam 🙂 – najpierw powinnam sklejkę przeszlifować i zagruntować? Pomalować a następnie polakierować aby nie popsuć plabszy szybko pionkami ??? Jezeli tak to czy wystarczy pomalować planszę lakierem wodnym bezbarwnym??
    Z góry dziękuje za odpowiedz 🙂

    Odpowiedz
    1. Iwona Laszczyk
      05 sierpnia, 2020

      Dzień dobry. Swoją drogą fajny pomysł z namalowaniem gry planszowej.
      Tak, ja bym przeszlifowała sklejkę drobnym papierem (180 lub 220), żeby powierzchnia była gładka przy dotyku. Potem należy wytrzeć szmatką z kurzu i zagruntować. Osobiście gruntuję wszystko, bo drewno, sklejka bardzo ciągną wodę i może się zdarzyć, że przy malowaniu bardzo rozcieńczoną farbą, będzie się ona rozlewać po powierzchni. Jeżeli chodzi o lakierowanie, to (moim zdaniem) nigdy dość zabezpieczeń przed dziećmi. Jeżeli będzie to gra familijna, to z pewnością lakier akrylowy wystarczy. Natomiast jeśli ma to być gra, która wytrzyma kilka pokoleń w przedszkolu, to zastanowiłabym się nad syntetykiem. Pionki nie uszkodzą farby, ale szorowanie resorakami? Zależy jak bardzo trwała ma być gra.
      Proszę przysłać zdjęcie, kiedy będzie gotowa. Jestem bardzo ciekawa tej gry i gratuluję pomysłu.
      Pozdrawiam gorąco.
      Iwona

      Odpowiedz
  6. Agnieszka
    11 października, 2020

    Witam.czy da sie malowac farbami bezposrednio na kolorowych meblach? Mam zielone elementy na biurku i chcialabym je wykorzystac tworzac siatke roznokolorowych kwadratow (czyli czesc zieleni by zostala, czesc by musiala byc pokryta farba).

    Odpowiedz
    1. Iwona Laszczyk
      14 października, 2020

      Dzień dobry. To trudny temat jeżeli przedmiot ma być potem użytkowany (w tym przypadku biurko). Jeżeli użyje Pani farb wodnych, to będą się zdrapywać. Należałoby zmatowić delikatnym papierem ściernym całe biurko. Na tyle delikatnie, żeby nie uszkodzić farby, a na tyle mocno, żeby stała się przyczepna. Oczywiście pod warunkiem, że biurko jest pomalowane farbą, a nie wykonane z kolorowej płyty mdf. Potem można zagruntować te części, które będą malowane.

      Odpowiedz
  7. Asia
    28 października, 2021

    akrylowa nadaje się do pomalowania lampionu drewnianego który chciałabym umieścić go na cmentarzu, nie zejdzie ta farba

    Odpowiedz
    1. Iwona Laszczyk
      29 października, 2021

      Cześć.
      Farba akrylowa z pewnością nadaje się do pomalowania lampionu z drewna. Przez jakiś czas wytrzyma. Potem, pod wpływem czynników atmosferycznych zacznie się niszczyć. Ale na Wszystkich Świętych będzie ok.

      Odpowiedz
  8. Aneta
    03 grudnia, 2021

    Witaj Iwono.
    Mam pytanie: Czy na zabejcowaną deskę to już podkład nie jest potrzebny? I jak kolory wyglądają na ciemnej bejcy, trzeba więcej warstw farby, żeby kolory były bardziej wyraziste? Czy jest różnica w malowaniu na bejcy i na podkładzie?
    Chciałabym zrobić ramkę na prostokątnej desce (zabejcować na ciemny kolor), a w środku namalować anioła. Stąd te zagmatwane pytania. Mam nadzieję, że rozumiesz o co mi chodzi i pomożesz😊

    Odpowiedz
    1. Iwona Laszczyk
      06 grudnia, 2021

      Cześć. Jest to temat na czasie, ponieważ maluję właśnie stolik, który zabejcowałam na brąz. A na tym zabejcowanym blacie maluję słoneczniki i … Nie chcę użyć brzydkiego słowa. Odpowiadając na Twoje pytanie: teoretycznie jeżeli bejca jest wodna, to farba będzie się na niej trzymać bez problemu. Jeżeli użyjesz bejcy na bazie terpentyny, to grunt jest konieczny. To w kwestii przyczepności farby. Natomiast uważam, że grunt jest potrzebny tak czy tak, bo bejca będzie Ci „zjadać” kolory anioła. Możesz ewentualnie najpierw anioła narysować i zabejcować dookoła. Nie będzie problemu z wnikaniem bejcy w farbę. W przypadku kiedy będziesz malować na bejcy i kolory nie będą Ci wychodzić, to kładź też grunt między kolejnymi warstwami farby. Ja tak robię, chociaż w przypadku moich słoneczników nie mogę sobie poradzić … Mam nadzieję, że trochę Ci pomogłam. Pochwal się proszę, jak Ci poszło. Pozdrawiam.

      Odpowiedz
  9. Iwona
    05 stycznia, 2022

    Pani Iwono, mam takie pytanie, potrzebuję na większej powierzchni drewna namalować wzory. Skłaniam się do farb akrylowych tak jak pani tutaj radzi, ale zastanawiam sie nad tym czy moge deske pomalowac najpierw farba olejna. Zalezy mi na tym zeby deska sprawiala wrazenie przetartej, czyli najpierw szara warstwa, potem biala i szlifowanie. Pytanie czy na tak obrobionym drewnie bede mogla malowac farbami akrylowymi czy lepiej nie. Z góry dziekuje za odpowiedz.

    Odpowiedz
    1. Iwona Laszczyk
      11 stycznia, 2022

      Nie do końca rozumiem jak ma wyglądać efekt przetarcia, ale można go uzyskać na desce pomalowanej farbą akrylową lub farbą kredową. Po wyschnięciu .należy przetrzeć farbę papierem ściernym. Ja tak robię. Nie używam farb olejnych. Przypuszczam, że trzeba by gruntować te miejsca, na których pojawią się wzory.

      Odpowiedz
  10. Dorota
    23 kwietnia, 2022

    Ja maluje tanimi farbami z marketów, zastanawiam się czy położyć werniks. Czy one mogą wyblaknąć albo zaszkodzić czynniki atmosferyczne?

    Odpowiedz
    1. Iwona Laszczyk
      25 kwietnia, 2022

      Werniks zabezpiecza, utrwala, a także dodaje głębi obrazom, więc z pewnością nie zaszkodzi go użyć. Werniks można kupić w płynie lub sprayu, matowy, satynowy lub błyszczący. Werniks nakłada się na wyschnięte farby.

      Odpowiedz
      1. Werniks
        04 maja, 2023

        Dzień dobry Pani Iwony, czy werniks można użyć na obrazie namalowanym na desce czy lepszy jest wosk?

        Odpowiedz
        1. Iwona Laszczyk
          06 maja, 2023

          Dzień dobry,
          Ja ostatnio częściej używam werniksu. Ale można i tak, i tak. Czasem używam tuszy kolorowych i wtedy jestem pewna, że werniks lepiej zabezpieczy.

          Odpowiedz
  11. Sebastian
    10 grudnia, 2022

    Witam
    Zrobiłem liska jako naszyjnik i skorzystałem z farb akwarelowych Van Gogh, problem jest taki że lubią się na bluzce brudzić, olejem lnianym 4 razy impregnowałem i nadal brudzą. Z farbą akrylową nie miałem takiego problemu. Czy masz jakiś pomysł czym je zabezpieczyć, żeby nie brudziły?

    Odpowiedz
    1. Iwona Laszczyk
      18 grudnia, 2022

      Hej
      Farby akrylowe po zaschnięciu są wodoodporne. Akwarele są farbami wodnymi. Powiedziałabym, że można naszyjnik zabezpieczyć werniksem. Nie wiem z czego jest ten naszyjnik (namalowany na bluzce?), trudno mi powiedzieć, czy dobrze doradzam.

      Odpowiedz
      1. Sebastian
        27 grudnia, 2022

        Z drewna i pomalowany farbami akwarelowymi Van Gogh.

        Odpowiedz
  12. Patrycja
    16 maja, 2023

    Chciałabym wykonać pojemniczek na drobiazgi. Czy można malować na już polakierowanym drewnie, czy musi być „gołe”? Jeśli zakupię polakierowany pojemnik, to jak zdjąć lakier w razie gdyby nie mogło go być przed malowaniem? Czy są jakieś cienkopisy do drewna? Nie mam zdolności do malowania pędzelkiem a chciałabym namalować małe postacie ze szczegółami np. twarzy.

    Odpowiedz
    1. Iwona Laszczyk
      20 maja, 2023

      Ja bym zrobiła tak: przetarłabym (zmatowiła lakier) cały pojemnik papierem ściernym (np. nr 200), potem nałożyłabym grunt transparentny.
      Można pisać pisakiem n drewnie. Polecam Uni Pin Fine Line. One występują w różnych grubościach. Należy uważać, żeby nie potrzeć ręką, zanim wyschnie. Można też od razu zabezpieczać rysunek werniksem retuszerskim, wtedy na pewno się nie rozmaże. Po skończonej pracy trzeba zabezpieczyć werniksem.
      Można przekalkowywać wzór, to dobry sposób.
      Proszę się pochwalić efektem. Chętnie zobaczę.

      Odpowiedz
  13. Patrycja
    16 maja, 2023

    Chciałabym dodać jeszcze pytanie, czy można jakoś przenieść najtrudniejszy wzór na pojemniczek czymś w rodzaju kalki? Następnie to poprawić pędzelkiem jeśli będzie taka potrzeba?

    Odpowiedz
  14. Michalina
    24 lipca, 2023

    Czy pomalowane meble należy czymś utwardzić lub zabezpieczyć jakaś powłoka jeśli tak to jaka ?

    Odpowiedz
    1. Iwona Laszczyk
      30 lipca, 2023

      Meble zabezpieczałam olejem. Stare drewno jest suche i po olejowaniu pięknie się prezentowało. Używam olejów marki Livos. Kupuję w firmie Interbor, ponieważ jest tam dobra obsługa i można się doradzić.

      Odpowiedz

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to top